Abdullah Cevdet: Cenevre’de Abdülhamit’e karşı bir Kürt muhalefeti yapan Bedirhan Paşa’nın akrabaları ile işbirliği yapmamıştır. Türkçeyi milli kültür sayan bir araç saymış. Vatanperver (osmanlı) ve kendini Türk sayıyordu.
Kanuni Esasi en çok isteyenler Namık Kemal, Ziya Paşa ve Yeni Osmanlılar grubudur.
5. Murat’a Abdülaziz'i devirdikten sonra Kanuni Esasi ilan etmek şartıyla padişahlık verdiler. Tahta çıkıyor deli diye geri indiriyorlar 5. Murat’ın alkol sorunu vardı.
2. Abdülhamit‘i Kanuni Esasiyi ilan etmek şartıyla tahta çıkıyorlar, ilan ediyor ancak daha sonra geri kaldırıyor.
5. Murat farmasondur.
Meclis iki unsurdan meydana gidiyor Heyet-i Ayan ( Meclisi Ayan) yani tayin edilmiş kişiler ve Mebusan yani seçilmiş kişiler.
2. Abdülhamid çok zeki yaptığı işler kolay değil istihbaratı tek başına götürüyor diyor (İ.O.)
Yunan Filiki Eterya Odesa’da 3 kişi tarafından kurulmuştur. İbrahim Temo da bunu örnek göstererek az sayıda olan grupların küçümsenmemesi gerektiğini belirtmiştir.
Filiki Eterya (Etniki Eteriya) komitesinin kurucuları:
1. Odesa'da ticaret uğraşan meyhaneci
2. Bakkal çırağı
3. Amcası zengin bir tüccarın yeğeni
İttihad-ı Osmanî 1908’e kadar olan evrede Jön Türk dönemidir.
Ahmet Rıza İttihat ve terakki olarak değiştirmek istiyor. Babası İngiliz Ali Bey Konya’ya sürülmüş annesi Avusturyalı onun etkisiyle Batı ile ilgilenmiştir.
Tarık Zafer Tunaya, Kanuni Esasi ilan ettirme çabalarını 1. Jön Türk, yeniden yürürlüğe koyma çabalarını 2. Jön Türk hareketi olarak sınıflandırır.
1908’de örgütlü olarak ihtilal yapıyorlar hücre hücreyi tanınmadığı için birbirini ele geçiren, diğerini ulaşamıyorsunuz. Ancak ezoterik değiller.
Örgütlenmelerini: Carbonari Teşkilatı tarzıdır.
Nizam nağmeleri kahire baskısı ilki Sadri Bey’in ortaya attığı, ardından 29 maddelik nizamname üçüncü olarak Arapçaya çevrilmiş nizamname var.
Halkın kültürünü arttırarak Abdülhamid‘i devirmek niyetindeler.
Abdülhamid yanlış bilgi veren jurnalci cezalandırmıyor ona yanlış bilgi veriyor bu adamda yanlış bilgi İttihatçılara satıyor.
Prens Sabahaddin: Abdülmecid'in (1823-1861) kızı, 2. Abdülhamid’in (1842-1918) kız kardeşi Seniha Sultan’ın oğludur.
1902’de Jön Türkler ilk kongresini yapıyor. Paris’te anlaşmazlık çıkıyor. Adem-i merkeziyetçiler Prens Sabahattin grubu ve merkeziyetçiler Ahmet rıza bey grubudur.
1907‘deki kongrede asker üyeler dağa çıkma kararı alıyorlar.
Mustafa Kemal askerin siyasete bulaşmasından hoşlanmıyor 2.kongreden sonra İttihatçılarla arası açılıyor.
Şemsi Paşa’yı öldüren Mülazım Atıf Efendi adlı fedai ilerde Çanakkale milletvekili seçiliyor.
Şemsi Paşa’nın öldürülmesi Abdülhamid’in üzerinde büyük tesir uyandırıyor Kanuni Esasi yeniden yürürlüğe koyuyor.
İttihat ve Terakki dış merkezi umumisi Paris’ten İstanbul’a naklediliyor.
İttihat ve Terakki mektepli askeri esas alıyor.
Hareket ordusunun subayları:
1. Mahmut Şevket Paşa
2. Hüseyin Hüsnü Paşa
3. Enver Bey
4. Niyazi Bey
5. Ali Rıza Paşa
Bunun başında H. Hüsnü Paşa’da var Kurmay Başkanı Mustafa Kemal. Çatalca'ya geldiklerinde Mahmut Şevket Paşa komutayı ele alıyor ve 31 mart isyanı bastırıyor.
1. Ordu aslında padişaha sadıktır Abdülhamid bu orduya emir verip hareket ordusuna karşı kullanmamıştır.
2. Abdülhamid yerine Sultan Reşat gelmiştir. İttihat ve Terakki yönetimine karışmamış ama bir baskı unsuru oluşturmuştur.
1908 yılında yapılan seçimlerde mecliste büyük çoğunluk İttihat ve Terakkide olmasına rağmen iktidari devralmamışlardır.
Hürriyet ve İtilafçılara kurulan hükümet, Gazi Ahmet Muhtar Paşa Başkanlığında Balkan savaşlarına girmiş ve kaybetmiştir. Sultan Reşad kabineyi yeniden Kamil Paşa’ya kurdurtuyor ve Bâb-ı Âli Baskını bunun üzerine patlak veriyor. Enver Paşa, Kamil’in başına silah dayıyor ve istifa ettiriyor.