Atsız yollar Kahpedir. Yollar elemle uzar diyor ama aslında bu, yolların kahpeliğinden çok o zamanki Anadolu’nun bakımsızlığıdır. Yıllarca ihmal edilmiş kasabalar ve köyler. Üstelik on yıldan fazla uzun sürmüş savaşlar. Perişanlık o derecedir ki insanlar, askerlerini beklerken bile hayatlarını kaybedebilmektedirler. fırtına ve kar ve uzayan yollar, Anadolu’nun kem talihidir.
Yatağında ölmeyi hatırından Sök Çıkar,
döşeğin kara toprak, yorganındır belki kar,
sen gurbette kalırsan, ben ölürsem ne çıkar
ruhlarımız buluşur elbet Tanrı dağında..
Atsız’ın ilk şiirlerinde fırtına ve bora motifi vardır
hayata ne Biçimde geldinse bir Bora’yla
Daha sert bir kasırga içinde biteceksin.
…
Üstünde esse de kasırga, tipi
Neyleyim gönlümün borası değil.
İkinci motif ise aydır. Bozkurtlar romanında Ay adeta edebi karakterlerden biridir. Şu satırlar Bozkurtlar’ın ölümünün son sayfalarındandır: Vuruşuyorlardı. bulutlar durmuş, Ayla yıldızlar dikkat kesilmiş, bu savaşı seyrediyorlardı… Gece bütün güzelliğiyle inmişti. Ay’ın on beşi ışıklarını tanrının rahmeti gibi saçıyordu…
bozkurtlar DİRİLİYOR son sayfalarından:
Yalnız gökte Ay’ın ilahi ışıkları tanrının esirgenliği gibi Serpiliyor, toprağı ve gönülleri aydınlığa boğuyordu.
Şehitlerin duasında da ayın 15’i ışığını yeryüzüne serper ve aydede genç kızla konuşur ay dede hikayenin kahramanlarından biridir ve rüyasında genç kızla uzun uzun konuşur, ona öğütler verir.
atın ilk şiirlerinde de Ay motifi vardır
Yoldaşlık ederken gökte güneşle, ayla
Aşarsın tepe, ırmak; yürürsün ova, yayla…
Savaş… bunun tadını ey
Türk sen bulamazsın
Ne sevgili yanında, ne baba ocağında
Gel be dilber zevk edelim
Orada yalnız niye atarsın?
Acı Şarap kadehime
Dudağından bal katarsın.
zirvede kartallar da bulunur, yılanlar da. Ancak birisi süzülerek, diğeri ise sürünerek gelmiştir.
yırtıcılar az yaşar… Uzun sürmez Doğanlık…
Her ışığın ardında gizlidir bir karanlık;
Adsız sansız olsa da, en büyük kahramanlık:
Göz kırpmadan saldırıp bir daha dönmemektir.
yaralarım ağır, fakat mestim zaferden.
Yollar uzuyor. Çünkü yollar Kahpedir. Yollar elemle uzar ve sevinçle kısalır…
Bir öksüzün gönlü için “yuva” erişilmez bir bahtiyarlıktır, uzak bir kızılelmadır.
karanlık suçları gizler… Çirkinlikleri örter… Karanlıkta her şey güzeldir… Çirkin güzel olur… Güzel çok güzel olur… Ve eğer gönüllerdeki yılan baş kaldırmışsa… Ve başlar dumanlıysa karanlıkta bir kız çabucak ilahe olur ve erkek tanrılaşır.
ey savaş!.. Sen acı ve korkunç… Kanlı ve berbat… Çirkin ve yıpratıcısın… Fakat sen büyük ve azametlisin… Bunun içindir ki insanlar sana ebediyen tapınacaklardır.
Sürünerek çıkmak yükselmek değildir. Sen yukarılara doğru çıksan bile alçaksın. Ben aşağıya düşerken bile yükseğim. Sen yılan gibi yükseldin ben doğan gibi düşüyorum.
Atsız'ın Hikayeleri:
- Dönüş
- Şehitlerin Duası
- erkek, kız
- hasan dayı
- her çağın masalı: bozdoğanla sarı yılan
- iki onbaşı
