Halk arasında daha çok lökotomi olarak da bilinen bir beyin cerrahisi yöntemidir. Temel operasyon beynin ön loblarının ucundaki prefrontal korteks bağlantıların kesilmesidir.
Prefrontal korteks ise davranışların ve önemli duyu ve motor sistemlerinin arasındaki döngülerinin ve bağlantılarının yer aldığı bölümdür.
Lobotomi yapılmaya başlandığı 1935 yılından beri tartışmaları beraberinde getirmiştir. Ciddi yan etkileri olmasına karşın yirmi yıldan uzun bir süre boyunca psikiyatrik rahatsızlıklar için kullanılmıştır.
20. yüzyılın başlarına insanların psikiyatrik rahatsızlıklarını doğuran temel neden bilim insanlarınca 1. Cihan Harbi'nin doğurdu sosyal, ekonomiksel, duygusal vb. yarattığı çöküşler gösterilmektedir. Bu tarihten itibaren psikolojik rahatsızlıklar ile başvuran hasta sayısında bombardıman yaşanmış tıbbi tedavi imkanlarının yetersizlikleri nedeniyle bir çok insan lobotomi tedavisine kendi istek ve arzuları ile başvurmuşlardır. Aslında lobotomi, vaat bakımından makul bir operasyondur. İlk yapılma amaçları aşırı huzursuzluk, stres, depresyon, endişe ve dinmek bilmeyen ağrıları tedavi etmektir. Kısmı tedavi yöntemleri ise kronik takıntı nevrozu, kronik gerginlik, kronik anksiyete, kronik depresyon ve şizofrenidir.
Uzmanlarca Lobotomi günümüzde dahi tamamen hatalı bir yöntem kabul edilmez ancak tamamen hatasızda değildir. En çok yapıldığı yer Kuzey Amerika ülkeleri olmuştur.
 |
| Friederich Golz |
 |
| John Fulton |
"Bulan kişi bazı kaynaklara göre Friederich Golz bazı kaynaklara göre ise John Fulton’dır. Denek canlılar olarak ilk başlarda köpek, şempanze gibi hayvanlar üzerinde deneylere başlamış devamında insan ile devam etmiştir. Lökotomi hastalarından tedavi sonucu hayatta kalmayı başaran 4 kişide sakinleşme görülmüştür.
Portekizli bir doktor olan Almeida Lima, lobotomi için hastalara ilk kez alkol enjekte ederek beyin dokusunu öldürmeyi başarmıştır. Bu yöntem devamında meslektaşı Egas Moinz tarafından önerilmiştir lobotominin psikolojik olarak faydalı olduğunu ortaya koyarak Nobel ödülü kazanmıştır."
 |
| Freeman ve Watts Lobotomi uygulamasında |
Dünyadaki ilk prefrontal lobotomi Dr. Walter Freeman ve Dr. James Watts tarafından gönüllü bir hasta olan 63 yaşındaki Alice Hood’a yapılmıştır.
Lobotomi çıkış yıllarında çok farklı algılandığı için ömrü meşru olarak 20 yılı geçememiştir. Lobotomide ana amaç beyine ve frontal lob keselerine ulaşmak olduğu için oraya gidişte kullanılan malzemeler kırıcı ve kesici etkiye sahip olan materyallerdir. İlk olarak lobotomi için buz kıracağı kullanılmıştır. Yasaklanmasının ana sebeplerinden biri de bu kesici ve kırıcı etkiye sahip alettir.
Dr. Watts ve Freemanın yollarını ayıran sebep ise operasyon sırasında Dr. Freeman’ın operasyonlarda anestezi kullanmaması ve acının lobotomiye etkisini araştırmak için insanların beynine çekiç ile vurması gibi farklı tedavi ve tedaviyi araştırma yöntemleridir.
Lobotomi pek çok şekilde yapılır. İlki göz yuvasına buz kıracağı yerleştirip gözün üstünden veya içerisinden beyne ulaşıp prefrontal lobu yerinden çıkarmaktır. Çoğunlukla gözün üstünden gidilse de ana yöntem her zaman gözün içinden gitmektir. İkinci olarak lobotominin lobotomi olarak anılmaya başlamadığı zamanlardan kalma bir yöntem olan kafatasının bir kısmını kırıp direkt içerisinden beyni sökme işlemidir. Bir nevi ötenazi olan bu sistemsiz lobotomi herhangi bir hastaya çare olmamıştır ve bilindiği üzere tamamı başarısız denemelerdir.
Lobotomi, Amerika'da bir dönemlerde çok ses getirdiği için ülke çapında en çok uygulandığı döneme gelmiştir. Dr. Freeman 3.500 üzeri hastaya lobotomi uygulamış ve çoğunluğunu öldürmüştür. Bu ölülerden bir tanesi de Amerika Başkanı John F. Kennedy’nin kız kardeşi Rosemary Kennedy’dir."
 |
| Rosemary Kennedy |
Lobotomi terk edildikten 5 yıl sonra 1950'de 'THORAZİNE' ismi ile bir ilaç piyasaya sürülmüş ve yeni nesil lobotomi adı ile anılmıştır. Bazı hastalar antipsikotik ilaç tedavisini istemedikleri için lobotomi yeniden gündeme gelmiş fakat bir daha geri dönülmemiştir. Bu ilaç ve antipsikotik türevi ilaçların bazı kişilerde olumlu etkilerinden sonra 'Klorpromazin' türü uyuşturucu ve uyuşturucu etkili ilaçlar cazibe haline gelmiştir.
 |
| Thorazine reklamı |
Klorpromazin farklı farklı adlarda piyasada görülmüş en meşhuru 'Thorazine' olmuştur. Doğru dozları kalbin ritmini düzenleyip rahatlama sağladığı gibi yanlış dozlarda beynin kontrolünü tamamen kaybetmek vs. gibi yan etkiler bırakmıştır. Antidepresanın ilk örnekleri lobotominin devamı olarak günümüze kadar gelmiştir.
Kaynak: Wikipedia
